Диалог құрып үйрену

Адамдар кез келген жағдайда өз ойын біреуге түсіндіріп, пікірлермен алмасу үшін диалог құрып сөйлеседі. Диалог – екі  немесе бірнеше адамның бір-бірімен әңгімелесуі. Әр диалог жасаудың реті бар. Мысалы, бүгін  біз дүкенге кіргеннен бастап, дұкеннен шығуға дейін қалай сөйлесу керек екенін, дүкендегі әр жағдайға байланысты диалог құрып үйрендік. Диалог құрып үйрену барысында балалар бір-бірімен қазақша сөйлесіп, қарым-қатынас жасай алатынын сезінді.  «Жылдам әңгіме» атты ойын ойнағаннан кейін, балаларға белгілі бір тақырып беріп, сол тақырып бойынша диалог құруды ұсындым.

Ұсынған тақырыптардың ішінен балалар өздері қалағанын таңдап алды.

1. Отбасын таныстыру

2. Қаламен танысу

3.Дәріханада

4. Асханада

5. Үстел басында

6. Қазақ тілі сабағында

Тақырыпты меңгеру барысында әр жағдайға байланысты сұрақ қойып, барлық сұрақтарға жауап қайтара білу мақсатымыздың толық орындалғанын көрдік. Адамға қатысты: қара мен төре; сөзі аузына сыймаған (шешен); қисық туу (мінезі нашар адам); алтын тонның жеңі болу (қадірлі, сыйлы); найзасының ұшы алтын кісі (ержүрек, батыр); жүрегінің басы, көз үстіндегі қасы (ең жақыны, ақылшысы); қара сирақ (тақыр кедей); көкірегі жаулы (ер жүрек); жуан жұдырық; ғарып мүскін (бейшара жан), атайман атану (мықтысы, күштісі); ауылнай басы; жауырына қонды көбе сыймау (ұрыста жеңілмеген) т.б. Karlygash SAREKENOVA Türk Dünyası 46. Sayı 201 Көңіл-күйге қатысты: көзін қамау (алдау); ақылды белден алдыру (ақылды тыңдамау); өкпесі торығу (сазайын тарту); желке терісі құрысу (ашулану); жүрекке сары су болу (уайымдау); мүйізі бұлтқа жете жаздау (қуану); топқа жаяу бару (қадірі кету); жағасына қол тию (зəбір көру); аттың басын тартпау (қаймықпау, жауына қарсу тұру); саусағын жерге түсірмеу (иілмеу, асқақтау) т.б. Əр түрлі ұғымға қатысты: арғымақ сайлау (жауға аттану); хан-тал.

Кайрбекова К.Д.